تثلیث (فقه)تثليث به معنی بخش كردن، سه دانستن، سه بار انجام دادن است.تثليث گاه به معناى سه بخش كردن چيزى است، مانند تثليث قربانی (که در قربانی استحبابى مستحب و در قربانی واجب - مانند قربانی حج تمتّع- اختلاف است) و تثليث اشياء برحسب احکام و از آن جمله است تثليث مصطلح در مسیحیت كه به معناى سه دانستن خداوند يكتا است (که شرک و کفر است) و گاه به سه بار انجام دادن عملى اطلاق مى‌گردد مانند تثليث مضمضه و ذكر رکوع و سجود (که در این مثال ها تثلیث مستحب است). ۱ - تعریف تثلیثتثليث به معنی بخش كردن، سه دانستن، سه بار انجام دادن است. ۲ - اقسام تثلیث و حکم آنهاتثليث گاه به معناى سه بخش كردن چيزى است، مانند تثليث قربانی و تثليث اشياء برحسب احکام و از آن جمله است تثليث مصطلح در مسیحیت كه به معناى سه دانستن خداوند يكتا است و گاه به سه بار انجام دادن عملى اطلاق مى‌گردد مانند تثليث مضمضه و ذكر رکوع و سجود. اين عنوان در فقه در بابهاى طهارت، صلات و حج به كار رفته است. در اصول فقه، مبحث اصول عملی نيز از تثليث اشياء بحث شده است. ۲.۱ - قسم اولتثليث قسم اوّل خود شامل سه بخش است: ۲.۱.۱ - تثليث قربانى۱. تثليث قربانی: قسمت كردن قربانى استحبابى به سه بخش (براى خود، هدیه به ديگران و صدقه به فقرا) مستحب است؛ ليكن در استحباب يا وجوب آن در قربانی واجب - مانند قربانی حج تمتّع- اختلاف مى‌باشد. بنابر قول به استحباب تثليث، مصرف قربانی تنها در يكى از موارد سه‌گانه- مانند صدقه دادن همه آن به فقرا- جايز است. بنابر قول به وجوب تثليث اگر بخشى را براى خود جدا نكند ضامن نيست هرچند گناه كرده است. همچنين -بنابر تصريح برخى- چنانچه قسمتى را براى هدیه جدا نكند و در نتيجه تمامى قربانی را به فقرا بدهد، ضامن نيست. برخى در اين صورت احتمال ضمان داده‌اند. ليكن اگر سهم فقرا را جدا نكند برخى تصريح به ضمان كرده‌اند. اختلاف در وجوب يا استحباب تثليث در صورتى است كه قربانی به سبب کفّاره يا نذر و مانند آن واجب نشده باشد وگرنه -بنابر مشهور- تثليث آن جايز نيست و همه قربانی بايد به فقرا داده شود. ۲.۱.۲ - تثليث در الوهيّت۲. تثليث در الوهیّت: تثليث مورد اعتقاد مسيحيان (اب، ابن و روح القدس) شرک و کفر است؛ زيرا مى‌گويند خداوند در عين وحدت و يگانگى، سه است و ذات یکتا را سه بخش كرده‌اند. ۲.۱.۳ - تثليث در اشياء۳. تثليث در اشياء: از ديرباز اختلافى ميان اخباريان ( اخباری) و اصوليان در حكم شبهه عمدی وجود دارد. اخباریان به استناد روايات متعدّدى كه اشياء را به سه دسته: حلال، حرام و مشتبه، تقسيم مى‌كند، در دستۀ سوم كه چيزى بين حلال و حرام، مشتبه است (شبهه تحریمی) احتیاط را واجب دانسته‌اند؛ برخلاف مشهور اصوليان كه در اين صورت احتیاط را واجب ندانسته و اصل برائت جارى كرده‌اند (اخبار تثلیث). ۲.۲ - تثليث قسم دومنمونههايى از اين نوع تثليث عبارت است از: وجوب تثليث در غسل میّت ، استحباب تثليث در شستن اعضاى بدن در غسل و نيز استحباب تثليث مضمضه، استنشاق و ذكر رکوع و سجود. ۳ - مقالات مرتبط• تثلیث در مسیحیت • تثلیث در کلام • تثلیث در قرآن • اخبار تثلیث ۴ - پانویس۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۳۴۷-۳۴۸. |